Technologie helpt blinden en slechtzienden vooruit

Bron: Gazet van Antwerpen
26 maart 2004

ANTWERPEN

Sprekende magnetrons, rolmeters en weegschalen, het lijken voorwerpen uit een wat knullige sciencefictionfilm. Maar voor veel blinden en slechtzienden zijn ze een handig hulpmiddel in het dagdagelijkse leven. Dan zijn er dingen als de euroscoop, de brailleleesregel en allerhande softwarepakketten. Die spreken misschien minder tot de verbeelding, maar ze maken het voor kinderen en jongeren met een visuele handicap wel mogelijk om naar school te gaan en een computer te gebruiken zoals u en ik dat doen.

Van brailleleesregel tot 'sprekende' magnetrons en GSM's

Bij Ganspoel, het centrum voor ondersteuning van kinderen en volwassenen met visuele beperkingen in Huldenberg, weet men weg met die technische snufjes. "Wij kunnen niet meer zonder", zegt Mieke De Strooper, orthopedagoge in Ganspoel. "Die toestellen verruimen de leermogelijkheden van onze leerlingen enorm. De leesloep bijvoorbeeld: dat is een toestel waarbij een boek via een grote lens wordt vergroot op een beeldscherm. Dan kan je nog de grootte van het beeld, de kleuren en de achtergrond aanpassen."

Annemie Leemans is GON-begeleidster. GON staat voor geïntegreerd onderwijs, onderwijs waarbij kinderen met een visuele handicap op een gewone school met ziende kinderen terecht kunnen. "Dankzij die technische hulpmiddelen", zegt Leemans. "Je moet wel een onderscheid maken tussen slechtziende en blinde kinderen. Slechtziende kinderen gebruiken leesloepen en monoculaire kijkers, een soort verrekijkers voor één oog. Blinde kinderen of braillisten, zoals wij dat noemen, hebben veel aan de brailledeck. Dat is een systeem waarbij de lesgever op een scherm, in gewoon schrift, kan volgen wat de braillist in braille intikt op een brailleklavier. Zo kan de lesgever bijvoorbeeld bij een dicteeroefening ingrijpen wanneer hij merkt dat de braillist fouten tikt."

Leemans vermeldt ook de 'euroscoop' van Sensotec, een soort draagbare computer waarop een braillist bestanden intikt, die hij dan later overzet op een echte computer om er verder mee aan de slag te gaan. Die euroscoop werkt ook met spraakondersteuning: de braillist hoort wat hij intikt. Eén van de vaakste gebruikte toestellen is de brailleleesregel: een hulpmiddel dat je op de computer aansluit en waarmee je alles wat op het computerscherm verschijnt in braille afleest.

Er is in België één fabrikant van die leesregels: Databraille. Het bedrijfje uit Wilrijk kan GSM's ook zo 'ombouwen' dat ze ontvangen tekstberichten uitspreken. Ook elke letter die je intoetst, hoor je. Zaakvoerder Filip Van De Kerckhoven legt uit waarom veel van die uiterst nuttige hulpmiddelen voor blinden zo duur zijn: "Ten eerste is de markt niet erg groot en ten tweede zijn veel van die toestellen erg gesofisticeerd, waardoor het heel duur is om ze te produceren." Zo kost een leesregel 8.000 euro en betaal je voor een grootbeeldscherm al gauw 2.000 euro. Je GSM kan je laten spreken voor 289 euro.

Gelukkig kan je bij de Brailleliga terecht om wegwijs te raken in het aanbod van technische snufjes. Via haar 'Dienst Informatie rond Technische Toepassingen' helpt de Brailleliga mensen met een visuele handicap uitzoeken wat voor hen het beste toestel is.

http://www.databraille.be
http://www.optelec.be
http://www.brailleliga.be
http://www.sensotec.be